Şems-i Tebrîzî evliyânın büyüklerinden. İsmi, Mevlânâ Muhammed bin Ali olup, Tebrizlidir. " Şemseddîn " yâni " dînin güneşi " lakabıyla meşhurdur. 1247 (H.645) senesinde Konya 'da şehit edildi. Daha ilk mektebe giderken Resûlullah 'ın aşkından yemez, içmez olmuştu. Şems-i Tebrîzî, Ebû Bekr-i Kirmânî 'den ve Bâbâ Kemâl-i Cündî 'den ilim öğrenip, feyz aldı. Kısa zamanda zâhirî ve bâtınî ilimlerde yüksek derecelere kavuştu. Şems-i Tebrîzî, seyâhat ettiği yerlerde, uğradığı memleketlerde iyi bir dost bulunması için duâ ederdi. Isrârla yaptığı bu duâların netîcesi olarak rüyâsında; Celâleddîn-i Rûmî 'ye gidip onun yetişmesinde yardımcı olması bildirildi. Böylece o, Allahü teâlâya şükürle; " Böyle dosta canım fedâ olsun ...

Kategori : Genel | Biyografi | Etiket: Şems-i Tebrîzî

Şempanze (pan Styrus) Alm. Schimpanse (m), Fr. Chimpanzé (m), İng. Chimpanzee. Familyası: İnsansı maymungiller (Pongoidae). Yaşadığı yerler: Afrika 'nın sulak orman kenarları. Özellikleri: Vücûdu siyah tüylerle örtülü, hızlı tırmanıcı bir maymun. Eşi ve âilesiyle ağaçlarda yaşar. Meyve ve tâze filizlerle beslenir. Ömrü: 40 yıl. Çeşitleri: Kambiya şempanzesi, Kululamba şempanzesi, Guinea şempanzesi, Şuvayfurt şempanzesi meşhurlarıdır.Maymunlar (Primates) takımının Pongoidae familyasından, Afrika 'nın Atlantik tarafındaki ormanların su kenarlarında ve savanlarda yaşayan bir türü. Kongo ve Gine 'de bol rastlanır.Vücûdu siyah tüylerle örtülüdür. Ağırlıkları 45-50 kg kadardır. Boyları 1-1,5 metreyi pek geçmez. Erkekler dişilerden daha uzun olurlar. Şempanzelerin yüzü çıplak, kulakları iri, burunları küçüktür. Eski ...

Kategori : Genel | Etiket: Şempanze (pan Styrus)

Şelâle (çavlan) Alm.Wasserfall, Fr. Cascade, İng. Waterfall. Akarsu yatağının, dike yakın bir biçimde âniden düştüğü, suların yüksekten dökülerek aktığı kısmı. Daha küçük çapta olan şelâleye " çağlayan " denir.Bir kaynak veya kar-buz suyunun dağ yamacından fışkırarak akması şelâle meydana getirebilir. Bu durumda suyun aktığı yatakla döküldüğü yatak arasında birkaç yüz metre yükseklik farkı bulunabilir. Genellikle ırmak sularının normal akışını bırakarak yüksekten döküldüğü yerlerde şelâle meydana gelir. Eğer sular çok miktarda aşındırıcı madde taşıyorsa, şelâlenin eteğini oyar ve duvarların parçalanarak yıkılmasına ve aşınmasına yol açar. İri döküntülerin çok az bulunduğu bölgelerde ise şelâleler görünüşlerini muhâfaza ederler.Şelâlelerin en önemli özelliklerinden biri çok büyük ...

Kategori : Genel | Etiket: Şelâle (çavlan)

Şekersiz Şeker Hastalığı Alm. Diabetes (m), inspidus, Fr. Diabete (m), insipide, İng. Diabets, insipidus. Beyindeki hipotalamus-hipofiz bezi sistemindeki bir bozukluk sebebiyle, antidiüretik hormon (ADH) denilen hormon ve böbreklerden su emilimini sağlayan hormon tabiatındaki maddenin salgılanmasının azalması veya durması neticesi veya böbrekteki bir bozukluk aracılığıyla husûle gelen ve yoğunluğu az, fazla miktarda idrarın atılmasıyle kendini gösteren müzmin bir hastalık.Oldukça nâdir görülür. Tıp dilindeki ismi " diyabetes incipitus "tur. Daha ziyâde gençlerde ve erkeklerde görülmektedir.Hastalığın meydana gelmesinde kafa darbelerine bağlı kemik hasarları, menenjit sekelleri, beyin iltihabı sekelleri, frengi, beyin tümörleri, beyin kanamalarının sekelleri, kan kanserleri ve lenf kanserlerinin yayılımları rol alırlar. Hiçbir organik ...

Kategori : Genel | Etiket: Şekersiz Şeker Hastalığı

Şekerkamışı (saccharum Officiarum) Alm. Zuckerrohr (n), Fr. Canneà sucre (f), İng. Sugar cane. Familyası: Buğdaygiller (Gramineae). Türkiye 'de yetiştiği yerler: Tabiî olarak yetişmez. Güney Anadolu 'da yetiştirilir (Adana, Hatay).10 m 'ye varan boylarda, şeker elde edilmesinde faydalanılan bir tropik bölge bitkisi. Vatanı, Doğu Hindistan 'dır. Sıcak ve nemli iklimi olan tropik bölgelerde yetiştirilir. Şeker kamışının öz kısmı % 20-25 sakkaroz ihtivâ eder. Şekerkamışı bu bölgelerde geniş plantajlar hâlinde yetiştirilir. Şeker elde edilişindeki büyük önemi sebebiyle, mutedil bölgelerde de şeker kamışının üretimi yapılarak şeker üretilmesine gidilmektedir. Dünyâ şeker istihsâlinin 2/3 'si şekerkamışından çıkarılmaktadır.Şekerkamışı çiçek açtıktan üç ay sonra olgunlaştığında dibe yakın kısmından ...

Kategori : Genel | Etiket: Şekerkamışı (saccharum Officiarum)

Şeker Hastalığı (diyabet) Alm. Zuckerkrankheit (f), Diabetes (m), Fr. Diabète (m), İng. Diabetes. İnsülin adlı pankreas hormonunun tesirinin çeşitli sebeplerle azalması veya kaybolması neticesi meydana çıkıp, kan şekerinin yükselmesi, idrarda şeker bulunması ve diğer bâzı metabolik değişikliklerle karakterli, müzmin ve toplumda oldukça fazla görülen bir hastalık.Şeker hastalarının çoğunda hastalığın sebebi, pankreasın langerhans adacıklarındaki özel hücrelerin (beta hücreleri) bozukluğu sebebiyle insülinin az yapılması ve az salgılanmasıdır. Fakat şeker hastalığının bütün şekillerini sâdece bir insülin noksanlığına bağlamak mümkün değildir. Diğer iç salgı bezlerinde de bozukluk sözkonusu olabilir.Meselâ, hipofizden salgılanan steroid hormonların fazla salgılanmasından ortaya çıkan kan şekeri yüksekliği, pankreastaki özel hücreleri yorgunluğa ve ...

Kategori : Genel | Etiket: Şeker Hastalığı (diyabet)

Şeker Akçaağacı (acer Saccharum) Alm. Zucker-Spitzahorn (m), Fr. Erable à sucre, İng. Sugar maple. Familyası: Akçaağacıgiller (Aceraceae). Türkiyede yetiştiği yerler: Yetişmez.40 mm 'ye kadar yükselen gri kabuklu bir ağaç. Kuzey Amerika 'da yayılış gösterir. Çınar yapraklı akçaağaca benzerlik gösterir. Açık yeşil ve tüysü yaprakları 3-5 parçalıdır. Çiçeklerinin çanak yaprakları çan şeklinde olup taç yaprakları bulunmaz.Kullanıldığı yerler: Bu ağacın gövdeleri yaralanmak sûretiyle elde edilen özsu, sakkaroz bakımından zengin olup, şeker elde etmede kullanılır.

Kategori : Genel | Etiket: Şeker Akçaağacı (acer Saccharum)

Şeker Ağacı (hovenia Dulcis) Alm. Hovenie (f), Fr. Bois de sucre, İng. Sugar tree, Japanese raisin tree. Familyası: Cehrigiller (Rhamnaceae). Türkiye 'de yetiştiği yerler: Park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir.8-10 m yüksekliğinde, kışın yapraklarını döken küçük beyazımsı çiçekli ağaçlar. Bitki esas olarak Himalayalar ile Japonya arasında yayılış gösterir. Ülkemizin nisbeten ılıman yerlerinde park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Japon armudu olarak da bilinir.Kullanıldığı yerler: Bitkinin meyveleri Doğu Asya 'da sarhoşluğa karşı kullanılır.

Kategori : Genel | Etiket: Şeker Ağacı (hovenia Dulcis)

Şeker Alm. Zucker (m), Fr. Sucre (m), İng. Sugar. Şekerpancarı ve şekerkamışından elde edilen tatlandırıcı bir gıdâ maddesi. Şeker kimyâda C12 H22 O11 formülüyle gösterilen ve sakkaroz adıyla anılan bir korbonhidrattır. Birçok bitkide bulunmasına rağmen endüstride şekerkamışı ve şekerpancarından elde edilir. Bu bakımdan şekerpancarı ve şekerkamışından başka bitkilerde bulunan sakkarozun teknik bir önemi yoktur.Târihi: İlk olarak şeker, şekerkamışından elde edilmiştir. On yedinci yüzyılın ortalarında şeker bütün dünyâda tanınmıştı. Şekerin kahve ve kakaoyla birlikte pişirilerek içilmesi modası Avrupa 'nın zengin sınıfları arasında çok yayılmıştı. Fakat şeker hem çok işçilik isteyen bir imalât yoluyla elde edildiğinden, hem de çok uzak ülkelerden getirtildiğinden, halk ...

Kategori : Genel | Etiket: Şeker

Şehzâde Korkut (ebü 'l-hayr Muhammed) Sultan İkinci Bâyezîd 'in oğlu, Yavuz Sultan Selim 'in ağabeyi. 1467 'de Amasya 'da doğdu. İstanbul 'da Fâtih Sultan Mehmed Hanın sarayında iyi bir eğitim gördü. Arapça, Farsça öğrendi. Dedesinin vefâtı (1481) üzerine, babası İstanbul 'a gelinceye kadar saltanat kaymakamlığı yaptı. 1491 'de merkezi Manisa olan Saruhan Sancakbeyliğine tâyin olundu. 1502 'de Amasya Sancakbeyi Şehzâde Ahmed 'in îtirâzıyla merkezi Antalya olan Teke Sancakbeyliğine gönderildi. Hâmid Sancağı da kendisine bağlandı. Osmanlı denizciliğinin gelişmesinde katkısı oldu.Veliahtlık meselenin ortaya çıkması üzerine tekrar Saruhan 'a tâyin isteği kabul edilmedi. Babası ve Sadrâzam Hadım Ali Paşanın Şehzâde Ahmed 'in veliahtlığına taraftar ...

Kategori : Genel | Etiket: Şehzâde Korkut (ebü 'l-hayr Muhammed)