Şirket-i Hayriye Boğazdaki yolcu nakliyâtı için yurdumuzda kurulan ilk anonim şirket. Eskiden Boğaziçinin iki yakasında yolcu taşıma birbirinden güzel kayıklarla yapılırdı. Osmanlı oymacılık sanatının ince örnekleriyle süslü piyâde, pazar kayığı, iki çifte, üç çifte vs. adları taşıyan kayıkların ilk ve sonbaharda müşterileri çok olurdu. Gemiler sefere konunca zamanla kayıklar önemini kaybetti.Şirket-i Hayriye 1850 yılında sermâyesi, her biri üçer bin kuruş olan 2000 hisse senediyle kuruldu. Sultan Abdülmecîd Hanın emriyle devlet ileri gelenleri, nâzırlar, zenginler ve halk bu hisse senetlerini satın aldılar. Vâlide Sultanın 50, Abdülmecîd Hanın 100 hisse aldığı, eserlerde kayıtlıdır. Kuruluşu bittikten sonra altı yıl süreyle Antuvan Kalaycıyan ve Agop ...

Kategori : Genel | Etiket: Şirket-i Hayriye

Şirk Alm. Vielgötterei (f), Polytheismus (m), Fr. Polythéisme (m), İng. Polytheism. Allahü teâlâdan başkasına tapınmak, ibâdet etmek, putlara heykellere, canlı ve cansız eşyânın kendisine veya resimlerine tapmak. Allahü teâlânın râzı olmadığı şeyleri isteyenlerin ve yapanların arzularına, isteklerine uymak, boyun eğmek. Şirk, lügâtta " eş, ortak koşmak, tapınmak, boyun eğmek " mânâlarına gelir. Şirk koşana " müşrik " denir (Bkz. Müşrik). Şirk, Allahü teâlâyı inkâr etmektir.Şirk, kalp hastalıklarından olan kötü huyların en çirkinidir. Kalpte bulunan îmânın gitmesi ve oraya küfrün, inkârın yerleşmesidir. Kötülüklerin en kötüsü, Allahü teâlâya inanmamak, O 'ndan başkasına tapınmaktır. İnanılması ve ancak kendisine ibâdet edilmesi lâzım olan tek ve ...

Kategori : Genel | Etiket: Şirk

Şinâsi Avrupaî Türk edebiyatının en tanınan şâir ve yazarı. 1826 yılında İstanbul 'da doğdu. Asıl adı " İbrâhim Şinâsi "dir. Babası topçu yüzbaşı Bolulu Mehmed Ağadır.İlk tahsilini mahalle mektebinde tamamladıktan sonra Tophane müşiriyeti kaleminde mâliye memuru oldu. Bu memuriyeti esnâsında devrin kültür adamlarıyla tanışarak, kuvvetli bir dil, kitâbet bilgisi ve edebî kültür edindi. İbrâhim Efendi denilen bir zattan şark ilimlerini öğrendi. Kısa zamanda düzgün manzumeler söyleyecek kadar edebiyatını geliştirdi.Tophane, yarı Avrupaî bir müessese olarak kurulmuştu. Burada Fransız mütehassıslar bulunduğu gibi Fransızca bilen Türkler de vardı. M.Chateauneuf isimli bir Fransız zâbiti (sonradan Müslüman olarak, Reşad Bey adını alan bir zat) Şinâsi 'ye ...

Kategori : Genel | Etiket: Şinâsi

Şimşirgiller (buxaceae) Alm. Buchsbaumgewaechse, Fr. Buxacées, İng. Boxwoods. Yaprak dökmeyen tek ve iki evcikli çalı veya ağaççıklar. Yapraklar karşılıklı ve tamdır. Çiçekler küçük ve tek eşeylidir. Çanak yaprakları dört parçalıdır. Taç yaprakları yoktur. Meyveleri bir kapsüldür. Familyanın altı cins ve altmış civârında türü vardır. Memleketimizde bir cins (Şimşir-Buxus) bulunur.

Kategori : Genel | Etiket: Şimşirgiller (buxaceae)

Şimşek Alm. Blitz (m), Fr. Eclair (m), İng. Flash of lightning. Atmosfer elektriğinin, bir elektrik kutbundan diğerine gözleri kamaştıran ve uzunluğu 3-4 kilometreyi bulan yüksek voltaj şerâresi hâlinde havayı delerek boşalması. Şimşek meydana gelmesi için havada artı ve eksi elektrik yüklerinin bir araya toplanarak iki zıt kutup hâsıl etmesi lâzımdır. İki elektrik kutbu arasında potansiyel farkı (voltaj) belli bir değerin üzerine çıkınca aradaki havayı iyonize edip, kutuplar arasında elektrik akımı başlar. Bu hâdise yüklerin birbirini yok etmesi (nötrlemesi) ile son bulur.Havada elektrik yüklerini meydana getiren sebeplerin başında atmosferin üst ve alt tabakaları arasındaki ısı farkları ve fırtınalar sebebiyle su zerrecikleri, toz ...

Kategori : Genel | Etiket: Şimşek

Şili Güherçilesi (bkz. Sodyum)

Kategori : Genel | Etiket: Şili Güherçilesi (bkz. Sodyum)

Şili DEVLETİN ADIŞiliBAŞŞEHRİSantiagoNÜFÛSU13.590.000YÜZÖLÇÜMÜ756.945 km2RESMÎ DİLİİspanyolcaDÎNİHıristiyanPARABİRİMİPesoAmerika kıtasının güneybatı kıyısında yer alan bağımsız bir devlet. Batıda ve güneyde Pasifik Okyanusu, doğuda Arjantin, kuzeydoğuda Bolivya ve kuzeyde Peru ile komşu olan Şili, 18° ve 56° güney enlemleriyle 67° ve 75° batı boylamları arasında yer alır.TârihiKuzey Şili 1536-40 yılları arasında İspanyollar tarafınadn fethedilinceye kadar İnkaların idâresindeydi. Güneydeki Araucanian yerlileri 19. yüzyıl sonlarına kadar mukavemet ettiler. İspanyollar 1541 'de bugünkü başşehir Santiago şehrini kurarak Şili 'yi bir sömürge hâline getirdiler. Fransa ve Amerika 'daki ihtilâller önce reform, sonra bağımsızlık hareketlerine sebep oldu. Napolyon 'un 1808 'de İspanya 'yı istilâ etmesi ayaklanma için fırsat sağladı. 1810-18 yılları ...

Kategori : Genel | Etiket: Şili

Şükür Alm. Dank (-sagung f) (m), Fr. Grâce, semerciments, İng. Gratitude. Teşekkür etmek, iyilik yapana karşı kalp, dil ve davranışlarla hürmet ve saygı göstermek. Güzel huylardan biri olan şükür, insanların Allahü teâlâ tarafından kendilerine ihsân edilen, verilen sayısız nîmetlerine, iyiliklerine karşılık olarak sevinç ve teşekkürlerini bildiren söz ve davranışlarda bulunmasıdır. Allahü teâlâya şükretmek, O 'nun dînini kabul etmek ve dînin hükümlerine, yâni emir ve yasaklarına uymak demektir. Şükür, hem kulluk ve hem de insanlık vazîfesidir. İyilik edene, teşekkür etmenin lâzım geldiğini her akıl sâhibi kabul eder.Bütün mahlûklara her nîmeti, iyilikleri veren yalnız Allahü teâlâdır. Her şeyi var eden, var olmak nîmetini ...

Kategori : Genel | Etiket: Şükür

Şükrü Paşa (mehmed) Osmanlı Devletinin son yıllarında yetişmiş, Balkan Harbi sırasında Edirne 'yi kahramanca müdâfaa etmiş kumandan. Adı Mehmed Şükrü olup, Erzurumlu Ayabakan âilesinden Kolağası Mustafa Beyin oğludur. Annesi Muhsine Hanımdır. 1857 'de Erzurum 'da doğdu. Çocuk yaşta askerliğe karşı ilgi duyarak Erzincan Askerî İdâdîsine girdi. Babasının ölümü üzerine İstanbul 'a gelerek Sütlüce Topçu Okuluna girdi. 1879 senesinde Topçu Teğmeni olarak Harbiyeden mezun oldu. Harbiyedeki tahsili sırasında, zekâsı ve riyâziyeye, matematiğe karşı olan kâbiliyeti hocalarının dikkatini çekti ve Almanya 'ya tahsil için gönderildi. Almanya 'dayken, imparatorluk Üçüncü Topçu Hassa Alayına tâyin edilerek dört seneden fazla eğitim gördü. 1880 senesinde Mülâzim-i evvel ...

Kategori : Genel | Etiket: Şükrü Paşa (mehmed)

Şiîlik hazret-i Ali ve çocuklarına sevgi, bağlılık iddiâsıyla ortaya çıkan, halîfeliğin yalnız onlara âit olduğunu söyleyen dînî ve siyâsî hareketin adı. Kelime mânâsı " taraftarlık " demektir. Şiîlik inancında olana " Şiî "; Şiî topluluğuna ise " Şîa " denir. Buna göre Şîa " taraftarlar " demektir. İlk önce hazret-i Ali ve çocuklarına sevgi ve bağlılık gösterenlere ve Eshâb-ı kirâmın hepsini sevenlere Şîa-yı Ali denilmişti. Bunlara Şîa-yı ûlâ (ilk Şiîler) da denir ki, tamâmı Peygamber efendimizin ve Eshâbının yolundaydılar. Daha sonra Eshâb-ı kirâmı sevmeyenler ortaya çıktı. Bunlar Şiî adını alınca, Eshâb-ı kirâmı sevenler, isim benzerliği olmaması için kendilerine " Ehl-i sünnet ...

Kategori : Genel | Etiket: Şiîlik