Dersim Harekâtı Dersim ( bugünkü Tunceli ) ve çevresinde devlete karşı girişilen İsyanlar sebebiyle düzenlenen siyâsî , idârî ve askerî harekât . Osmanlılar zamanında Dersim yöresi halkı diğer yerlere nazaran özel bir statüye tâbiydi . Dersim 'de Ocaklık ve Yurtluk adı verilen idârî birimlerin başında aşiret reisleri bulunuyordu . Gerek çevrelerinden gördükleri îtibâr , gerekse devletin kendilerine verdiği bâzı yetkiler sebebiyle güçlü duruma gelen aşiret reisleri merkezi devlet otoritesine karşı zaman zaman başkaldırdı . Tanzimat ile Doğu Anadolu 'da yapılan idârî düzenleme sırasında Dersim , Hozat merkez olmak üzere Dersim sancağı adıyla ...

Kategori : Genel | Etiket: Dersim Harekâtı

Dersiâm Osmanlılarda medreselerde talebeye ders veren müderrislerin ünvanı . Bir kimsenin dersiâm olması için , okuması îcâb eden ilimleri bitirip icâzet ( diploma ) alması gerekiyordu . Bunun yanında imtihandan geçerek ehliyetini ispat etmesi de şarttı . Tanınmış âlimlerden ders vekilinin başkanlığında teşkil edilen heyette imtihan yapılırdı . Sultan İkinci Abdülhamîd Hana kadar olan zamanda imtihan senede bir defa olurdu . Dersiâm olmak istiyen hocalar heyete başvurup imtihan olurlardı . Sonraları bunun yerine , imtihan heyetinin medreselere gidip orada imtihan etmeleri usûlü getirildi . Her sene on beş kişi dersiâm ...

Kategori : Genel | Etiket: Dersiâm

Dernek; ( bkz . Cemiyetler )

Kategori : Genel | Etiket: Dernek; (bkz. Cemiyetler)

Dergi Alm . Zeitschrift ( f ) , Fr . Revue ( f ) , İng . Periodical review , magazine . Haftalık , on beş günlük , aylık veya yıllık olarak düzenli aralıklarla çıkan bir fikir yayını; mecmua kelimesinin eşanlamı . Osmanlılarda ilk gazete çıktıktan 18 yıl sonra ilk mecmua olan Vakâyi-i Tıbbiye yayınlanmaya başlandı ( 1849 ) . Bu meslekî sağlık dergisi aylık olup , iki seneden fazla yayınlanabildi ( 28 sayı ) . Bir müddet sonra Mecmûa-i Fünûn ...

Kategori : Genel | Etiket: Dergi

Dergâh kapı önü . Bir iş için herkesin mürâcaat ettiği umûmî kapı . Farsça bir kelime olan dergâh , değişik mânâlarda kullanılmıştır . Allahü teâlâya nisbeti mecâzîdir . Sonuna ilâhî eklenerek Dergâh-ı ilâhî şeklinde de söylenir . Eskiden pâdişâh ve devlet ileri gelenlerinin saraylarına da dergâh denilirdi . Bilhassa pâdişahlarınki " dergâh-ı âlî , dergâh-ı muallâ ( büyük kapı ) " gibi hürmet ifâdeleri ile söylenirdi . Ayrıca İslâm târihinde tarîkat mensubu şeyhlerle , onlara mensup ( bağlı ) talebelerin ders gördüğü , ikâmet etdiği , kaldığı ...

Kategori : Genel | Etiket: Dergâh

Derezîler ( dürzîler ) Fâtımî hükümdârı el-Hâkim 'in vezîri Hamza bin Ali 'nin kurduğu sapık bir yola mensub olanlar . Adlarını bu sapık yolun asıl yayıcısı Anuştekin ed-Derezî 'den almışlardır . Yanlış olarak Dürzîler denilmektedir . Derezîler , Arabistan 'dan gelerek , Suriye 'nin Lübnan ve Antilübnan dağları ile Vâdiy-üt-Teym , Bika , Merc-i uyûn , Banyan yöreleri ile Cebel-i Dürûz ( Havran ) çevresinde yerleşmişlerdir . Kendilerini Arap saymakta iseler de onların Müslümanların önünden kaçarak dağlara sığınan Haçlıların döküntüleri oldukları , sâhanın araştırıcıları tarafından ileri sürülmektedir . Derezîlik ...

Kategori : Genel | Etiket: Derezîler (dürzîler)

Dereotu ( anethum Graveolens ) Alm . Dill ( m ) , Fr . aneth , anet ( m ) , İng . Dill . Familyası:Maydonozgiller ( Umbelliferae ) . Türkiye 'de yetiştiği yerler: Marmara , Ege , Akdeniz bölgelerinde bahçelerde yetiştirilir . Nisan-haziran ayları arasında , sarımtrak renkli çiçekler açan 30-70 cm boyunda , güzel kokulu , bir senelik otsu bir bitki . Dereotu , durakotu olarak da bilinir . Rutubetli , sulak ve gölgeli ...

Kategori : Genel | Etiket: Dereotu (anethum Graveolens)

Derece Alm . 1 . Grad ( m ) , Stufe ( f ) , 2 . Thermometer ( n ) , Fr . 1 . Degré 2 . Thérmométre ( m ) , İng . Rank , degree . Aynı ölçüyle sıralanmış şeylerin birbirine göre sıralamadaki yeri , seviyesi . Çeşitli şekillerde deyim olarak kullanıldığı gibi bir çok branşlarda da kullanılır . Birinci derecede değerlendirmek , bir müsâbakada kazananlar arasında yer almak gibi . Isı ...

Kategori : Genel | Etiket: Derece

Derbend Teşkilâtı Anadolu ve Rumeli 'nin dağlık bölgelerindeki geçit ve yolları korumak ve yolcuların güvenliğini sağlamakla görevli teşkilât . Bu teşkilâtta görevli olanlara derbendci denirdi . Kervanları ve yolları korumak için kurulan İlhanlı tutkavul sisteminden geliştirilen derbend teşkilâtı , Osmanlı Devletinde 14 . asrın sonlarında kurulmaya başlandı . Derbend tesisleri , etrafı duvarla çevrili küçük bir kale olup , yanında han , câmi , mektep ve dükkanlar bulunmaktaydı . Böylece derbend yakınında köy veya küçük bir kasaba teşekkül ederdi . Derbendler daha çok yolların kavşak noktalarına ve merkezî öneme sâhip yerlere ...

Kategori : Genel | Etiket: Derbend Teşkilâtı

Deprem ( bkz . Zelzele )

Kategori : Genel | Etiket: Deprem (bkz. Zelzele)