Sedef Hastalığı ( Psoriasis )

PSORİASİS ( SEDEF HASTALIĞI )
Psoriasis Yunanca kaşıntı anlamına gelen sürekli bir deri hastalığıdır . Deride kabarık , kırmızı , gümüş renkli kabuklanmalar oluşur . En sık saç , diz , dirsekler ve sırtın alt bölgelerinde görülür .

Bazı kişilerde hastalık o kadar hafiftir ki sedef hastası olduklarının farkında değillerdir . Ya da tam tersi sedef hastalığı çok şiddetli olabilir ve tüm vücudu kaplayabilir .
Sedef hastalığı kişiden kişiye geçmez , bulaşıcı değildir . Bazı ailelerde daha sık görülme eğilimi vardır . Örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde her yüz kişiden ikisi sedef hastalığına sahiptir . ( dört veya beş milyon kişi ) yaklaşık her yıl 150 , 000 kişi de her yıl eklenmektedir .

Sedef hastalığı neden olur?
Nedeni bilinmemektedir . Yinede son araştırmalarda kandaki beyaz hücrelerin fonksiyonlarındaki bir anormalliğin deride reaksiyon meydana getirdiğini düşündürtmektedir . Derideki reaksiyon nedeniyle derinin yenilenmesi 3-4 gün gibi bir kısa süreye inmektedir . Bu da pullanmaları yaratmaktadır .
Bazen derin kesildikten , tahriş veya yara olduktan veya şiddetli güneş yanıklarından sonra deride yeni sedef alanları belirebilmektedir . Ayrıca sedef hastalığı boğaz iltahabı gibi infeksiyonlarda veya bazı ilaçlarlada aktive olabilmektedir . Hastalık genellikle kışın artar yaz aylarında güneş ışığı nedeniyle azalır .

Sedef hastalığı tipleri
Psoriasis pekçok şekilde görülebilir . Herbirinin şiddeti , süresi , lokalizasyonu , şekli ve kabuklanmalarının çeşidi farklı olabilir . En sık görülen şekli küçük kırmızı şişlikler şeklinde başlamasıdır . Zamanla genişler ve üzerinde kabuk ve pullanmalar olur . Lezyonun tepesindeki kabuklar kolayca koparken alttaki kabuklar yapışıktır . Bu kabuklar kopartılmaya çalışılırsa hassasiyet ve kanama görülebilir . Bu küçük kırmızı alanlar zamanla büyür ve bazen oldukça geniş olabilir .
Dirsek , diz , kasık , genital bölge , kollar , bacaklar , el ve ayak tabanı , saçlı deri ve yüz sedeften en fazla etkilenen bölgelerdir . Vücudun her iki yanında aynı yerlerde ortaya çıkar .
Sedef hastalığı tırnaklarda çukucuklanmalar olabilir , tırnak düşebilir , kalınlaşabilir veya pürtüklü hale gelebilir . Sedef tırnağının tedavisi uzun sürebilir .

Sedef hastalığı tırnağı
Büklüm bölgesi sedef hastalığı koltukaltı , göğüs altı ve kasık , genital ve kalça büklümünde görülür .
Guttat psoriasis sıklıkla çocukları ve genç erişkinleri etkiler . Genellikle bir üst solunum yolu infeksiyonundan sonra deride küçük , damla şeklinde kırmızı ve üzeri kabuklu lezyonlar şeklinde başlar . Çoğunlukla da birkaç hafta veya ay içerisinde iyileşir .

30% sedefli hastada eklem şikayeti ( romatizma ) yani artrit ortaya çıkabilir ve % 5-10 sedefli hastada ise ileri derecede eklem hastalığı olabilir . Bazı hastalarda artrit deri tutulumu artınca alevlenir . Birtakım hastalarda da deri bulgularıyla beraber artritte iyileşir .
Dirsekte sedef lezyonu

Sedef hastalığı nasıl teşhis edilir?

Dermatolog deri , tırnak ve saçlı deriyi muayene ederek teşhis koyar . Eğer tanıda güçlük çekilirse deri biopsisi faydalı olabilir .

Sedef hastalığı tedavisi?
Altın kural kızarıklığın azaltılması ve kabuklanmanın kontrol altına alınmasıdır . Nemlendirici krem ve losyonlar kabukları yumuşatır ve kaşıntıyı kontrol edebilir . Özel diyetler çok nadir vakalar hariç faydalı bulunmamıştır . .
Tedaviler sedef hastalığının şiddeti , yaşam stili , yaş ve kişinin sağlık durumuna göre değişir . Değişik tipte tedaviler ve pekçok kez dermatolog ile görüşme gerekliliği olabilir .
Doktor kortizon içeren kremler , sentetik D vitamini , katran türevleri ve antralin deriye uygulanmak üzere önerilebilir . Bunların yanısıra normal güneş ışığı veya ultraviyole tedavileri de tedaviyi eklenebilir . Çok şiddetli sedef hastalarında ultraviyole tedavisi ile birlikte veya birlikte olamadan ağız yoluyla ilaçlar verilebilir
Güneşlenmek sedef hastalarına çoğunlukla iyi gelen birr yöntemdir ancak dikkatli olunmalıdır . Ultraviyole ışığı tedavileri dermatolğun kontrolünde bir hastane ortamında uygulanabilir .

Tedavi yöntemleri

Steroidler:Kortizonlu kremler , merhemler ve losyonlar pekçok hastada hastalığı kontrol altına alır ve deride geçici olarak düzelme sağlar . Hafif etkili olanlar genital bölge , yüz ve büklüm yerleri gibi hassas bölgelerde kullanılır . Daha güçlü olanlar ise saçlı deri , dirsek , diz , avuç içi ve ayak tabanında kullanılırlar . Ayrıca bu bölgelerde bir örtü ile sarılması da gerekebilir . Bütün bu uygulamalarda dikkatli olunmalı ve bir dermatoloğun kontrolü altında olunmalıdır . Güçlü kortizonlu ürünlerin yan etkileri deride incelme , kılcal damar belirmesi , çürüme ve deri rengi değişiklikleridir . Bu ilaçların ani kesilmesi hastalığın alevlenmesine neden olabilir .
Dermatologlar dirençli sedef lezyonlarına direk kortizon injekte edebilirler . Bu injeksiyonlar yan etki yapmayacak kadar küçük dozlardadır .

Saçlı deri tedavileri: Saçlı derideki sedef tedavisi hastalığın şiddetine , saç uzunluğuna ve hastanın yaşam stiline göre değişir . Pek çok reçeteli veya reçetesiz şampuan , yağlar , solüsyonlar ve spreyler mevcuttur . En çok kortizon ve katranlı ürünler kullanılır . Hastalar aşırı şampuanlamadan ve saçın derisini tahrişten kaçınmalıdırlar

Anthralin: Kalın sedef lezyonlarının üzerine sürülerek kullanılır . Hafif bir tahriş , deride ve örtülerde geçici boyama yapabilir . Teknolojik yeni ürünler ve metodlar bu yan etkileri azaltmıştır .

Vitamin D: Sentetik vitamin D yani , calcipotriene yeni bir üründür . Lokalize sedef hastalığında tek veya diğer ilaçlarla birlikte kullanılabilir . Klasik D vitaminin sedef tedavisinde yeri yoktur . Retinoidler - Vitamin A- jelleri tek başına veya kortizonlu kremlerle birlikte kullanılabilir . Hamile olan kişilerin bu ürünleri kullanmamaları gerekir .

Katran: Katranlı ilaçlar çok eski yıllardan beridir sedef tedavisinde kullanılmaktadır . Katranlı ilaçlar dirençli sedef alanlarında kullanılabilir .

Goeckerman Tedavisi: ilk kez Mayo Klinik dermatologları tarafından uygulanan katran sürülmesi ve ultraviyole tedavisi uygulanmasıdır . Şiddetli sedef hastalarında kullanılmaktadır . Bu tedavi günlük olarak özel merkezlerde uygulanmaktadır .

Işık tedavileri: Güneş ışığı ve ultraviyole ışığı derinin hücrelerinin gelişim hızını yavaşlatır . Ultraviyole ışığı veya güneş ışığı tedavileri deride kırışıklık , göz hasarı ve deri kanseri yapabilmesine rağmen doktor kontrolünde ışık tedavisi faydalı ve etkilidir . Sedefli hastalar özel merkezlerde ışık kabinlerinde tüm vücut ultraviyole tedavisi yapılmaktadır . Sıcak iklimlerde güneşlenme dikkatle yapılmalıdır . Mutlaka bir dermatoloğun kontrolünde olmalıdır .

PUVA: Sedef hastalığı diğer tedavilere yanıt vermez vaya çok yaygınsa PUVA tedavisi %85-90 oranında etkili olmaktadır . Tedavinin adı Psoralen ve UVA nın başharflerinden kaynaklanmıştır . Hastalara Psoralen adı verilen ilaç veridikten sonra Ultraviyole A ışığı verilmektedir . Haftada 3 veya 4 kez uygulanarak başlanmaktadır . Ortalama 25 tedavide yani 2 veya 3 aylık bir peryodda tedavi sağlanmaktadır . Yılda 30-40 tedavi ile sedef hastalığı kontrol altında tutulabilmektedir . Psoralen göz lensinde biriktiği için psoralen alındığı günler ultraviyoleyi kesen gözlük takılmalı ve güneşe çıkılmamalıdır . PUVA tedavisi uzun vadede sürekli uygulanırsa deri yaşlanması , lekeler ve deri kanserini arttırabilmektedir . Bu yüzden dermatoloğun dikkatli bir şekilde takip etmesi gereklidir
Methotrexate: Bir antikanser ilacı olan bu ürün sedef hastalığında diğer tedaviler etkili olmadığında dramatik bir düzelme sağlar . Yan etkileri nedeniyele düzenli karaciğer ve kan testleri yapılmalıdır . Akciğer grafisi ve yüksek dozlarda karaciğer biyopsisi gerekebilir . Diğer yan etkiler halsizlik bulantı ve ağız yaralarıdır .

Retinoidler: Ağız yoluyla kullanılan A vitamini ile ile ilgili ilaçlar tek başına veya ultraviyole tedavisi ile birlikte şiddetli sedef vakalarında kullanılır . Yan etkileri dudak kuruluğu , deri kuruluğu , kan yağlarında yükselme ve kemiklerde değişikliklerdir . Retinoidler hamilelerde ve çocuk doğurma yaşındaki kadınlarda kullanılmaz . Çünkü tedavinin kesilmesinden sonraki 3 yıl gebe kalınmaması sakat doğum nedeniyle gereklidir . Düzenli kan tetkikleriyle birlikte yakın takip gerektirmektedir .

Cyclosporine: Organ nakillerinde organ atılmasını engellemek amacıyla kullanılan bir ilaçtır . Diğer ilaçlar etkisiz olduğunda ve yaygın sedef hastalığında kullanılır . Böbrekler üzerine ve kan basıncı üzerine yan etkileri nedeniyle düzenli kan testleriyle takip edilmelidir .
Biyolojik Ajanlar: şiddetli sedef hastalığı ve sedef romatizmasında kullanılan yeni ilaçlardır . Yan etkileri azdır ve tedavide başarıyla kullanılmaktadırlar . Sedef tedavisinde umut vadetmektedirler .

    * Etanercept
    * Infliximab
    * Alefacept
    * Efalizumab
    * Adalimuma*

Yeni tedaviler
Yukardaki tedaviler tek başına veya kombine kullanılarak sedef hastalarında düzelme ve iyileşme sağlarlar . Fakat henüz sedef hastalığında kesin tedavi yoktur . Araştırmalar devam etmektedir .

Kategori: Sağlık |

Etiket: sedef hastalığı nedir, psoriasis nedir, sedef hastaliği tedavi yöntemleri sedef hastaliği belirtileri, sedef hastaliği nedenleri

Kaynak: http://www. dermatologlar. com/

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.