Migren Nedir , Nasıl Başa Çıkılır Etkenleri Nelerdir ?

Migren nedir , nasıl başa çıkılır?

- Bulantı , kusma , ışığa ve sese aşırı duyarlılık gibi belirtileri olan bu hastalık , migrenli kişi ve ailesi için genellikle çok sıkıntı verir . Migren , ataklar sırasında kişinin tüm faaliyetlerini tamamen durdurabileceği gibi , ataklar arasındaki dönemde de yaşam kalitesini azaltabilir . Kişilerin yaşamlarındaki olumsuz etkilerine rağmen , migreni olanların çoğu tam tedavi edilmezler . Bu , bazen , migreni olanların tedavi edilme şanslarının olmadığına inanmalarından ve bu konuda doktora gitmemelerinden kaynaklanır . Ancak daha yeni ve daha etkili tedavilerin bulunmasıyla , migreni olan pek çok kişi için yeni umutlar doğmuştur .
Migren atağının sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte , migreni olan çoğu kişi , belli faktörlerin migren ataklarını “tetiklediğine” inanır . Bu tetikleyiciler arasında stres veya stres sonrası gevşeme , çok fazla veya çok az uyku , kuvvetli ışık , hava değişiklikleri ve çikolata , peynir , kırmızı şarap , kahve ve çay gibi yiyecekler yer alır . Çoğu kadında hormonal değişiklikler veya adet dönemi de migreni tetikleyebilir , ancak ataklar başka zamanlarda da olabilir .

MİGREN ATAĞI SIRASINDA NELER OLUR?
Migren atağı dört döneme ayrılabilir , ancak migreni olan insanların çoğu bu dört dönemin hepsini birden yaşamaz . Bu dönemler sırasıyla:

1 . Uyarı Dönemi
Migrenin ilk dönemi genellikle birkaç saat sürer fakat birkaç gün de sürebilir . Yorgunluk , esneme , ruh hali değişiklikleri , bazı yiyecekler için açlık ve ışık-ses-kokulara karşı artmış duyarlılık gibi uyarıcı belirtilerdir . Yaklaşık olarak migreni olan her 10 kişiden 6'sı uyarı dönemini yaşar .

2 . Aura
Auralar beynin içinden kaynaklanan , başağrısı atağından genellikle 20 dakika ile 1 saat öncesinde oluşan belirtilerdir . Migreni olan her 10 kişiden ortalama 2'si aura belirtilerini yaşar . Bunlar genellikle görme ile ilgili , çakan ışıklar , zig-zag çizgiler veya görmenin grileşmesi gibi problemlerdir . Aynı zamanda işitme veya konuşma problemleri , zihin bulanıklığı ve vücudun bazı bölümlerinde veya yüzde karıncalanma hissi olabilir . Aura , başağrısı başlamadan önce kaybolabilir veya başağrısı dönemine dek uzayabilir .

3 . Başağrısı Dönemi
Çoğu insan için migren atağının en kötü dönemi başağrısıdır . Genellikle zonklayıcı , ağrılı ve sıklıkla da başın bir tarafındadır .
Ağrı her atakta başın bir tarafından diğer tarafına geçebilir veya başın her iki tarfında olabilir . Ağrı genellikle yürüme veya merdiven çıkma gibi fiziksel aktivitelerle şiddetlenir .
Ancak migren 'yalnızca bir başağrısı' değildir . İnsanların çoğu aynı zamanda bulantı hisseder , bazısı da kusar . Migrendeki başağrısına eşlik eden ve sık görülen diğer belirtiler arasında , ışığa , sese ve kokulara aşırı duyarlılık da yer alır . Migrenli insanların çoğu atakları sırasında karanlık ve sessiz bir oda ararlar . Eğer hiç tedavi edilmezse , migren tipik olarak 4 saat ile 3 gün arasında sürer , ancak süre ortalama 1 gündür .

4 . Ağrının Geçme Dönemi
Başağrısı durduktan ya da geçtikten sonra , migrenli insanlarda yeniden normal hissedene dek uzun süre başka belirtiler görülür . Migren atakları genellikle ayda 1 veya 2 kez olur ancak daha sık olabilir . Atakların şiddeti değişiktir ve olacağı önceden kestirilemeyebilir . Yukarıdaki 4 dönemde de her atakta genellikle görülmez . Şiddeti de değişiktir , kişinin aktivitelerini engellemeyecek orta şiddette bir başağrısından , uzun işgöremezlik yaratan şiddetli başağrısına dek değişebilir . Sıklıkla , migreni olan kişi için iki atak birbirinin aynısı değildir .
Migren , stres yaratıcı bir durum olmakla birlikte , migren atağının sonunda geçeceğini ve daha ciddi bir şey olmayacağını anlamak önemlidir . Migreni olan bazı insanlar , bu belirtilere yol açan daha ciddi bir şey olabileceğinden endişelenirler , ancak bu çok nadirdir .

Migren tedavisinde pek çok yol vardır . Bunlar ilaç almaktan , yaşam biçimi değişikliklerine kadar farklılık gösterir . Migrenin ilaç tedavisinde iki yol izlenir:
1 . Akut tedavi ( atak tedavisi )
Atak tedavisi için basit ağrı kesiciler kullanılabilir , ya da migren ataklarına özel ilaçlar alınabilir .
2 . Önleme tedavisi
Özellikle ataklar çok sıksa ve yaşam kalitesini çok bozuyorsa önleme tedavisi uygulanır . Bu tedavide migren atağı olsun olmasın , her gün ilaç alınır . Önleme tedavisi atakların sıklığını ve şiddetini azaltmaya yöneliktir .

YAŞAM BİÇİMİ DEĞİŞİKLİKLERİ
Migren ataklarını önlemek için yaşam biçiminizdeki bazı değişikliklerin faydası olur .
Tetikleyicilerden uzak durun!
Başağrısını tetikleyen faktörler kişiden kişiye değişiklik gösterir . Migren ataklarını önlemek için alınacak önlemlerden ilki , parlak ışık , rüzgar , keskin kokular gibi tetikleyicilerden uzak durmaktır .
Düzenli egzersiz yapın!
Vücudu aşırı zorlamayan , yürüyüş , yüzme , bisiklet gibi egzersizler kaslarınızdaki gerginliği azaltır , dolaşımınızı artırır . Böylece migren ataklarınızın sıklığı ve şiddeti önemli ölçüde azalır .
Alışkanlıklarınızı sürdürün!
Düzenli uyuyun ,
Düzenli yemek yiyin ,
Hafta içi alışkanlıklarınızı hafta sonunda da sürdürün .

MİGREN NASIL TEDAVİ EDİLİR ?
Migren hastalığının tedavisi mevcut olan migren ataklarının sıklığına bağlı olarak değişmektedir . Eğer çok nadir ve migren atakları 1-2 ayda bir tekrarlıyorsa bu durumda ataklara bağlı olarak tedavi yöntemi uygulanır . Basitten karmaşığa doğru bir yol izlendiğinde bu gibi durumlarda ağrı kesiciler veriyoruz eğer verdiğimiz bu ağrı kesiciler ağrıyı önlemiyorsa ‘triptan' dediğimiz ilaç grubuna geçeriz . Bu durumlardan sonra hastayı yaklaşık olarak 7-8 ay takip ediyoruz ve hastanın durumuna bakıyoruz .

HASTANIN GÜNLÜK YAŞAMINI İNCELEMEK MİGREN TANISININ KONULMASI İÇİN YETERLİMİDİR ?
Hastanın günlük yaşantısını irdeleyerek migrene tanı koyabiliyoruz fakat bazen bazı önemli ayrınılarıda atlıyabiliyoruz . Örnek vermek gerekirse migren hastasının 5-6 seneye yakın migrenden kaynaklanan ağrıları mevcut eskiden beri gerilim tipi baş ağrısı yaşıyor ama farklı bir ağrıdan söz ediyorsa şiddet veya tuttuğu yer olarak alışılagelenden farklıysa ve hasta 50 yaşının üstündeyse , immün sisteme yönelik kortizon tedavisi alıyorsa bu tür durumlarda mutlaka organik nedeni ekarte etmek için görüntüleme yoluna gitmemiz gerekiyor . Hastanın mevcut durumu başka bir hastalığı taşıyorsa ozaman migrenin tedavisi dahada zorlaşıyor .

Migren hastaları genellikle migreni tetikleyen bir durumla karşılaştığı veya ağrılar başladığı zaman bulunduğu ortamdan daha sakin bir ortama geçer . Migren o günkü yapacak olduğunuz veya yapmakta olduğunuz aktiviteleri etkiler bazen şiddetli ağrı duyan migren hastalarında kendilerini kaybeder ağrıdan intahar edenler bile vardır . Uyku durumu mevcut olan migren ağrısını yatıştırmaktadır .

Migren hastası doktoruna gözükmeden önce günlük tutabilir . Migren ağrılarının gelme sıklığı migreni tetikleyen etkiler ağrıların şiddeti vs… gibi bu bilgiler doktorunuzla görüşürken kolaylık sağlıyacak ve iyileşme dönemini hızlandıracaktır . Tedaviler migreni oluşturan ataklara bağlı olarak yapılır buna karşılık bu ataklardan koruyucu tedavilerde uygulanıyor mevcut olan bu tedavilerle migren atakları azalıyor yada migren ataklarının şiddeti azalıyor .

Migrenin minimum görülme yaşı ne?
Migren , cinsel olgunluk dönemiyle , bluğ çağından sonra başlıyor . Ama bu demek değildir ki altı-yedi hatta üç yaşında görülmez . Onlarda da migren var . Ama oran çok düşük . Türkiye'de Mersin'de yapılan bir çalışmada çocuklarda yüzde 10 oranında bulundu migren . İleri yaşlarda migren azalıyor . Kadınların bir kısmında belki üçte biri belki yarısında menopozda kayboluyor . Çok küçük bir grupta menopozdan sonra çıkabiliyor . Hastalık 30-40'lı yaşlarda pik yapıyor .

Yoğun stres yaşayan birinde bir süre sonra migren çıkabilir mi?
Eğer kişinin migreni varsa stres , ataklarını sıklaştırabilir ya da gerilim tipi baş ağrısına yol açabilir . Kimi zaman gerilim tipi baş ağrısıyla migreni ayırmakta zorlanabiliriz . Ama Dünya Baş Ağrısı Derneği Başkanı "Ağrı migren gibi şiddetliyse migren tedavisi uygulanmalı" diyor .

Migrene yatkın olanlar kimler?
Ailesinde migren olanlarda , migren olmayanlara göre hastalığın görülme olasılığı birkaç kat artabiliyor . Migrenli olanların yüzde 50- 60'ının ailesinde de bir migrenli var . Kadın olmak , özellikle 30-40'lı yaşlarda olmak bir çeşit yatkınlığı artırıcı neden olarak söylenebilir .

Migreni neler tetikler?
Açlık tetikleyicidir . Migrenlilerin büyük bölümü aç kaldığında ağrı başlar . Özellikle ramazanda oruç tutulduğunda migrenlilerin atakları sıklaşır . Öğün atlamakla da ağrı oluşur . Uyku düzenindeki kaymalar da yol açar . Diyelim ki birkaç gece üst üste çalışıp uykusuz kaldınız . Bu durumda migren atağınız başlayabilir . Bir de hafta sonu migreni var . Bazı hastalar hep hafta sonu başladığından şikâyet eder . Çalışan kişi diyelim ki her sabah 07 . 00-07 . 30'da kalkıyor ve kahvesini içip işe gidiyor . Burada belli bir stres altında . Hafta sonu bu koşullar değişiyor . Birincisi geç uyanıyor . Ardından da her zaman alıştığı çayını kahvesini geç içiyor , üstelik stresi de ortadan kalkmış . Bu kişilerde migren atağı genellikle hafta sonu gelir . Ancak bu kişiler 15 gün tatile çıktıklarında hafta sonları yaşadıkları migren atağını geçirmezler .

Migren düzen seven bir hastalık mı?
Evet . Alıştığınız düzenin biraz dışına çıktığınızda hastalık hemen kendini gösterir .

Lodos migreni tetiklemez mi?
Tetikliyor ama bu niye böyle oluyor bilmiyoruz . Migrenlilerin çoğuna sorduğunuzda lodosun tetikleyici olduğunu söylerler . Başka ülkelerde sıcak rüzgârlardan söz edilir . Atmosferdeki değişiklikler tetikliyor .

Yiyeceklerin migrende rolü var mı?
Bazı yiyecekler , özellikle de şarap tetikleyebilir . Ama iyi bir şarap tetiklemeyebilir , kötü bir şarap yapabilir . Bazıları şarap ismi telaffuz ederek söyler . Herkeste aynı şekilde olacak diye bir kural yok . Bazı başka alkol türleri de atağı tetikleyebilir . Ben migrenli kişiye diyet vermem . Çünkü migrenlilerin yüzde 10- 15'inde yiyeceklerle ilişki vardır . Örneğin çikolata migreni tetikliyor diye çok suçlanır . Bazı kişilerde tetikleyebilir ama sanıldığı kadar çok değildir bu . Kişi tatlı bir şey yemek istediğinde en rahat ulaşılacağı şey çikolatadır . Onu yer ve atak başlar . Burada suçlu çikolata değildir . Çikolatayı yediği sırada zaten migreni başlamıştır . Dolayısıyla gariban çikolata sanıldığı gibi suçlu değil .

Spor yapmak atağı tetikler mi?
Yazın güneşte spor yapmak tetikleyebilir . Çok keskin kokular parfümler de tetikleyebilir .

Kahve atak başlatır mı?
Kahvenin atak başlatması bir yana bazı ağrı kesiciler kafeinle birlikte alındığında etkili olur . Karışık migren ilaçları baş ağrısının sıklığını artırabiliyor ve ters etki ortaya çıkabiliyor .

Sigaranın etkisi var mı?
Bazı migrenliler , özellikle dumanlı ortama girdiklerine baş ağrılarının tetiklendiğini söyler . Tetikleyici faktörler arasında görmüyoruz .

Migrende ailesel geçiş ne kadar etkili?
Aile bireylerinden birinde migren olması , o ailenin diğer fertlerinde migrenle karşılaşılma olasılığını , ailesinde migreni olmayanlara göre iki-dört kez daha arttırıyor .

Ya hamileyken migren tutarsa?
Selma , inşaat mühendisi . Migrenle 10 yıl önce tanışmış . O günü unutması mümkün değil , çünkü hayatında ilk defa bu kadar acı çektiğini söylüyor:
"Sıcak bir ağustos günüydü . Güneş , tam tepedeydi . Arazide çalışıyorduk . Sabah kahvaltısı da yapmamıştım . Yaklaşık beş saat tepedeki kızgın güneşe ve sıcağa rağmen arazide kaldık . Hafiften bir baş ağrısı geldiğini hissettim . Karnım çok acıkmıştı . Ama önemsemedim . Zaman ilerledikçe kötüleşmeye başladım . Hareket etmek zorundaydık ama başım o kadar ağrıyordu ki kıpırdamak eziyet veriyordu . "
Ofise dönmek için yola koyulduklarında Selma rahatladı . Çünkü yemek yiyip ağrı kesici almayı hayal ediyordu . Böylece baş ağrısından kurtulacaktı . Ancak ofise dönüp karnını doyurmaya çalıştığında bunun mümkün olmadığını gördü:
"Midem bulanıyordu . Hayatımda hiç böyle bir ağrı yaşadığımı hatırlamıyorum . Öyle ki ağrıdan ağlamaya başladım . Ofisteki çalışma arkadaşım beni gördü ve ne olduğunu sordu . Ben sadece , 'doktora gitmem gerekiyor' diyerek başımı sıkıca tutuyordum . Başımın sallanmasını istemiyordum , çünkü o zaman ağrı daha da artıyordu . İşyerindeki arkadaşlar telaşlandılar ve hemen beni hastaneye götürdüler . Ancak hastaneye varana dek , 'ölüyorum' dediğimi hatırlıyorum . Ağrıyı tarif edemem . Hastanede sadece 'başım çok kötü' diyebildim . Doktorlar da endişelendi ve tomografi çektiler . Bir sorun yoktu , bana migren başlangıcı olduğu söylendi . "

İlaçsız mücadeleyi öğreniyor
Migreni haber veren bu atak , birkaç gün sürdü . Selma , ilerleyen günlerde sersem gibiydi . Karanlık odadan dışarı çıkmak istemiyor , gürültüye tahammül edemiyordu . Yaşadığı streslerin buna neden olduğunu düşünüyordu . Sonraları da birkaç şiddetli atak geçirdi . Zamanla nelerin atağı tetiklediğini öğrendi . Yaşamını migrene göre düzenlemeye başladı . İlk atağının üzerinden 10 yıl geçen Selma , geçen yıl da çok şiddetli bir atak geçirdi . Öyle ki bu kez de güçlükle hastaneye kendini attı . Stres dönemlerinde ataklarının sıklaştığını belirten Selma , "Migreni tanıdıkça onunla mücadele etmem de kolaylaştı . Mesela ağrının geleceğini hissettiğimde hemen hafif bir ağrı kesici , koyu , şekerli kahve içiyorum . İmkânım varsa uzanıp yatıyorum . Zamanla ağrı kesici kullanmadan baş etmeyi öğrendim . Çünkü çocuk yapmak istiyorum ve hamilelikte ilaç kullanamayacağım için kendimi buna alıştırmaya çalışıyorum" diyor .

MİGRENDEN KORUNMAK MÜMKÜN MÜ ?
Migren hastalığını tetikleyici faktörler var . Eğer migreni tetikleyici etkenleri ortadan kaldırırsanız migren hastalığına sebebiyet veren atakları da önlemiş olursunuz . Migrene sebep veren atakları öğrenmenin yoluda doktorun hastasına çeşitli sorular sormasından geçiyor . Migrenitetikleyenyolları bulmak için hastaya çok çeşitsorular sormak gereklidir günlük hayattan sorulan ve öğrenilen yaşayış şekli doktoru migren konusunda sonuca ulaştırabilir . Bu yüzden doktor migren konusundaki soruları değişik açılardan sormalıdır . Bir hastada yapılan soruşturmada hastanın hafta içi migren atakları yaşadığını hafta sonunda gayet normal olduğunu ve ataklara mahruz kalmadığını öğrendik . Hafta içi yapmış olduğu aktivileri sorguladık . Konuşmada işyerine giderken serviste yanında oturduğu arkadaşının parfümünden etkilendiğini parfümün migreni etkilediğini teşhis ettik . Serviste giderken arkadaşı ile irtiba halinde olmadığında migren etksinin geçtiğini tespit ettik . Bu tür ayrıntılar önemli ama bazen insanlar farkında olmayabiliyor . Tetikleyici faktörleri bilmek ve uzak durmak medikal tedaviden bile daha önemli .

UYKU MİGREN RAHATSIZLIĞINI GEÇİRİR Mİ?
Migren hastaları genellikle migreni tetikleyen bir durumla karşılaştığı veya ağrılar başladığı zaman bulunduğu ortamdan daha sakin bir ortama geçer . Migren o günkü yapacak olduğunuz veya yapmakta olduğunuz aktiviteleri etkiler bazen şiddetli ağrı duyan migren hastalarında kendilerini kaybeder ağrıdan intahar edenler bile vardır . Uyku durumu mevcut olan migren ağrısını yatıştırmaktadır .

Bunu söyleyemiyoruz . Migrenin tanı kriterlerinde erişkinlerde en az dört saat , çocuklarda da en az bir saat sürmesi beklenir . 72 saatten uzun sürmez deniyor . Tanı kriteri demek herkesi bağlamaz . Migren ağrısı genelde birkaç saat sürer ama çocuklarda böyle değil . Bazıları birkaç gün , bazısı da bir hafta sürdüğünü söylüyor . Migrenin çok şiddetli olması bir gündür . Bilemediniz ertesi güne sarkar . Sonraki günler ağrının sersemliğidir . Ancak bu bazı kişilerde uzar . Ağrı 72 saati geçerse buna 'uzamış migren' deniyor . Dört saatten kısa sürdüğünde de migren diyoruz . Migren , genellikle saatlerce , gün boyunca sürüyor ve ertesi günlere sarkan bir ağırlık oluşturuyor . Ağrının nasıl olacağı kişiden kişiye ve ataktan atağa değişiyor .

Migren tetikleyicileri
Adet dönemi
Gebelik
Doğum
Doğum kontrol hapları
Menopoz
Östrojen replasman tedavisi
Nitrit içeren yiyecekler
Turunçgiller
Alkol
Aspartam
Öğün atlanması
Sıkıntı , üzüntü gibi psikolojik etkenler
Depresyon
Coşku ya da beklenti
Parlak ışıklar
Floresan ışığı
İklim değişimleri
Basınç değişiklikleri
Uykusuzluk ya da aşırı uyuma
Yorgunluk
Ağır egzersiz

Kategori: Sağlık |

Etiket: migren bai ağrı baş ağrısı

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.