Minare

Işık yeri, ezan okuma yeri. Çoğulu "minarat" ve "menavir"dir. Camilerin tamamlayıcı bir unsuru olarak görülen minarenin, ne zaman ortaya çıktığına dair kesin bir bilgi yoktur. Önceleri "mi'zene" yani; ezan okunan yer, denilmekteydi. Daha sonraları "minare" denilmeye başlandı. Minare, camilerin bitişiğinde ve dışarda ezan okumak ve bunu çevreye duyurmak için, ince bir kule şeklinde, yüksek olarak yapılan, ezan okumağa mahsus, bir veya birkaç şerefesi bulunan yapıdır. Minareler genellikle taştan inşa edildiği gibi, beton, tuğla ve hatta ahşaptan da yapılır.

Muaviye devrinde ezanın uzaklara duyurulabilmesi amacıyla, camiye ilk minareyi ekleyen Mısır valisi Mesleme b. Muhalled'dir. Mesleme, Mısır'ı fetheden Amr İbnü'l-As'ın Kahire'de inşa etmeye başladığı, fakat bitirmeye muvaffak olamadığı Amr Camii'ni tamamlamış ve 62/682 yılında vefat etmiştir. Mesleme, Muaviye'nin emri ile Amr Camü'nin her bir köşesine birer minare yaptırmıştı ki o zamana kadar böyle bir şey yoktu. da, Alemlerin Rabb'ine teslim um" demişti... " (el-Bakara.)

"Minar" kelimesi, İslam'dan önce, gözetleme veya işaret kulesi yahut zafer takı için kullanılmaktaydı. Değişik amaçlar için kullanılan bu kuleler, şekil bakımından camilere bağlı ve minarelerin benzeri idi.

Dört köşe veya yuvarlak inşa edilen minarelerin içlerinde, şerefelere çıkan helezonik birer merdiven bulunmaktadır. Minarelerin, yuvarlak, sivri, düz çubuklu veya burmalı olanları bulunduğu gibi, dikkat çekici tuğla süsleri ihtiva edenleri veya biçimi ile diğerlerinden ayrılanları vardır. Bu konuda özellikle İstanbul'da çok çeşitli örnekler ile karşılaşmak mümkündür. Ancak genellikle ahşap minare mimarisinden ilham almak suretiyle yapılan bu minareler, son zamanlarda ortadan kalkmıştır. Bunların içinde, şerefe çıkıntısı olmaksızın, baca şeklinde veya binanın dışına cumba şeklinde asılı olanlar yahut bu şekilde olmakla birlikte şerefesi aynı zamanda bir çeşme veya şadırvan üzerinde oturtulmuş minareler de vardır. Bursa'da Timurtaş Paşa Camii minaresi, XIV. asra ait olup bir şadırvan üzerinde inşa edilmiştir.

Yapı olarak minare aşağıdan yukarıya doğru şu kısımlardan oluşur.

Papuç: Kürsü ile gövde arasındaki geçit kısmı.

Gövde: Pabuçla şerefe arasındaki bölüm.

Kürsü: Üzerine minare gövdesinin pabuç vasıtasıyla oturduğu taban.

Şerefe: Müezzinin ezan okurken dolanabilmesi için yapılmış balkon.

Petek: Şerefenin üstündeki gövde.

Külah: Minarenin tepesindeki konik çatı.

Alem: Minarenin en üst kısmındaki hilalli madenî kısım.

Minarenin köşeli ve yuvarlak olanları vardır. Bu şekiller, her memleketin mimarî tarzına göre değişmektedir. En güzel ve zarif minareler Osmanlılarda onaltıncı asırda Mimar Sinan tarafından yapılmıştır.

Hz. Peygamber devrinde ve ondan sonra bir süre ezan camilerin yüksekçe bir yerinde okunmuştur.

Dünyanın en yüksek minaresi 1971'de Cezayir'de yapılan Emir Abdülkadir Camii'ndedir. Bu camiîn minarelerinin yüksekliği 107 metredir. İkinci olarak Hindistan'da Yeni Delhi'deki Kutb-ı Minar'dır. Bu camiîn minarelerinin yüksekliği de 72,54 metredir. Bundan sonra ise Edirne'deki Selimiye Camiî Minareleri gelir, ki yükseklikleri 70,06 metredir.

Mefail HIZLI

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Minare

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/minare.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.