Talut

İsrailoğullarının meliki. Esas adı Saul'dür.

Kelime olarak "Talût" İbranice bir lakabdır. Arapça "Tûl" kelimesi ile alakalı olup, aşırı derecede boylu ve kudretli anlamına gelir (Goldziher, Der Mythosbei den Hebraern, 162 vd.).

Kur'an'da iki yerde Talût kelimesi geçmektedir. Birkaç yerde de, ona işaret eden zamirler bulunmaktadır.

Mısır ile Filistin arasında yaşayan Amalika adlı bir kavim vardı. Başlarında Calût adında bir kral bulunuyordu. Bunlar İsrailoğullarına saldırıp onları perişan ettiler. İsrailoğulları da, kendi peygamberlerinden, düşmanlarıyla çarpışmak için kendilerine bir kumandan tayin etmesini istediler. Onların bu peygamberi, Musa (a.s.)'dan sonraki peygamberlerden biriydi. Onların bu talebi üzerine, peygamberleri onların basına, nesli Ya'kûb (a.s.)'ın oğlu Bunyemin'e dayanan Talût'u hükümdar olarak tayin etti (Taberf, Caımiu'l-Beyan, Mısır 1954, II, 595 vd.). Bu durum Kur'an'da söyle ifade edilmiştir:

"Peygamberleri onlara: "Bilin ki Allah, Talût'u size hükümdar olarak gönderdi" dedi. Bunun üzerine (onlar): "Biz hükümdarlığa daha layık olduğumuz halde, kendisine servet ve zenginlik yönünden geniş imkanlar verilmemişken, o bize nasıl hükümdar olur?" dediler. (Peygamberleri): "Allah sizin üzerinize onu seçti. İlimde ve cüssede ona, sizden daha çok üstünlük verdi. Allah mülkünü dilediğine verir. Allah her şeyi ihata eder ve her şeyi bilendir" dedi" (el-Bakara, 2/247).

İsrailoğulları onun krallığını tasvip etmek istemediler; işi zenginlik ve kısır kavmiyet noktasından ele almaya çalıştılar. Oysa ayette ifade edildiği gibi, Yüce Allah, Talût'a ilimde ve cisimde, maddî ve manevî yönden bir üstünlük vermişti. Maddî yönden iri cüsseli, güçlü, kuvvetli ve güzel olarak yaratmıştı. Manevî yönden de, dinî, siyasî, fen, teknik ve savaş ilimlerinde ona üstün bir başarı ve maharet vermişti. Aynı zamanda o, fakirlere karşı merhametli ve şefkatliydi, yoksulların dertleriyle dertlenir, sıkıntılarını gidermeye çalışırdı. Bir de, Yüce Allah amirliği dilediğine verir. Komutanlık ve amirlik için bunlar önemlidir. Yoksa veraset, soy-sop, ayrı nesepten gelme şartları geçerli ve önemli değildir (el-Beydavî, Envaru't-Tenzîl ve Esraru't-Te'vîl, Mısır 1955, I, 55).

Talût komutanlığı ele aldıktan sonra, askerleriyle Calût'a karşı cihada çıkıyor ve önce askerlerini deniyor. Askerlerinden ihlaslı ve samimi olanlar belirlendikten sonra, düşmanlarıyla cihada devam ediyor. Yüce Allah bu hususta Kur'an'da şu açıklamada bulunmuştur:

Talût, ordusuyla birlikte ayrıldığında dedi ki: "Doğrusu Allah sizi bir ırmakla imtihan edecektir. Kim bundan içerse, artık o benden değildir ve kim de -eliyle bir avuç avuçlayanlar hariç- onu tatmazsa, o bendendir." Onlardan az bir bölümü dışında ondan içtiler. O, kendisiyle beraber iman edenlerle onu (ırmağı) geçince, onlar (geride kalanlar): "Bugün bizim Calût'a ve ordusuna karşı (koyacak) gücümüz yok" dediler. (O zaman) Allah'a kavuşacaklarına kesin gözü ile bakanlar: "Nice az bir topluluk, daha çok olan bir topluluğa Allah'ın izniyle galip gelmiştir. Allah sabredenlerle beraberdir" dediler" (el-Bakara, 2/249).

Talat ve askerlerinin, Calût ve askerlerine karşı cihada hazırlandıklarında, Allah'a karşı yaptıkları niyaz ve duaları, Kur'an'da şöyle haber verilmiştir:

"Onlar, (Talût ve ordusu) Calut ve ordusuna karşı meydana (savaşa) çıktıklarında, dediler ki:-Rabbimiz, üzerimize sabır yağdır. Adımlarımızı sabit kıl (kaydırma) ve kafirler topluluğuna karşı bize yardım et" (el-Bakara, 2/250).

Talût ile askerlerinin zaferini ve Calût ile askerlerinin de yıkılışını haber veren bir ayetin meali ise, şöyledir:

"Derken, Allah'ın izniyle onları bozdular. Davûd Calût'u öldürdü. Allah ona (Davûd'a) hükümdarlık ve hikmet verdi ve ona dilediğini öğretti. Eğer Allah, insanların bir kısmiyla diğerlerini savmasaydı, dünya bozulurdu. Fakat Allah, bütün alemlere karşı lütuf sahibidir" (el-Bakara, 2/25 1).

Ayette de ifade edildiği gibi, Davûd (a.s.), Talût'un komutasında toplanmış bulunan İsrailoğullarının arasındaydı ve karşı ordunun başında bulunan Calût'u öldürdü. Böylece İsrailoğulları bu savaşta galip çıktı. Filistin ordusu yenildi. Davûd (a.s.) bilahare Talût'un kızı ile evlendi ve onun ölümünden sonra da onun yerine kral oldu (Taberî, Camiu'l-Beyan, II, 627 vd.; İbn Kesir, Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azim, Beyrut 1969, 1, 303).

Nureddin TURGAY

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Talut

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/talut.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.