Icazet

ıcazet

Bir şeyi uygun ve makûl görmek, izin vermek, münasip tutmak, bir görüş ve emri infaz etmek, bir maddenin uygunluğunu kabul etmek.

İlimde ve yazıda tahsilini bitirenlere verilen şehadetname (belge) yerine kullanılan bir tabirdir. Eski medrese usulüne göre, okuduğu dersi veya sanatı bitiren öğrencilere hoca ve üstadları tarafından böyle bir belge verilirdi. Buna "icazetname" denir ki, izin kağıdı anlamına gelir. İcazetname almış olana "mücaz", icazet vermiş olan üstada da, "mûciz" denir.

Bir fıkıh tabiri olarak icazet ise, duruma göre kısımlara ayrılır. Mesela; bir kimseden herhangi bir işle ilgili olarak, izin ve ruhsata delalet eden bir fiil ve hareketin meydana gelmesine fiilî icazet dendiği gibi, bir şey hakkında "izin verdim" demesine de sözlü icazet denir.

İcazet, fıkıhta daha ziyade bir kimsenin önceden izni olmadığı halde yapıldıktan sonra bir şeyi kabûl ve tasdik etmesi manasında kullanılır. Buna İslam hukuku dilinde "İcazet-i lahika" denir. Mesela bir kimse diğer birinin malını sattıktan sonra mal sahibine haber verir, o da bunu kabul ederse bu bir icazet-i lahika olur (Merginanî, el-Hidaye, III, 69).

Hadis usulünde de söz konusu olan icazet, bu ilim dalında üstadın talebesine duyduklarını veya kitaplarını rivayet etmesine izin vermesinden ibarettir. Mesela; bir hadis bilgininin talebelerinden birine: "Sana kütübi sitteyi rivayet etmek üzere icazet verdim" demesi gibi (Subhi Salih, Hadis İlimleri ve Istılahları Terc. Y. Kandemir, 973, s. 76).

Bir tasavvuf tabiri olarak icazet ise, irşat mertebesine ulaşanları şeyhleri tarafından bu işe yetkili olduklarını göstermek için verilen bir belgedir. Bu belgelere de "icazetname" veya "hilafetname" adı verilir (M. Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul 1971, II, 19, 20).

Abdullah YÜCEL

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Icazet

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/icazet.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.